Bağımsız Sanat Vakfı tarafından düzenlenen, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İrtibat Başkanlığı ve Fatih Belediyesi tarafından desteklenen 4. Memleketler arası İstanbul Trienali, Yedikule Hisarları Açık Hava Müzesi’nde (Yedikule Zindanları) 18.30’da kapılarını açıyor. 12 Mayıs-13 Haziran tarihleri ortasında ziyaret edilebilecek standın küratörlüğünü Hülya Yazıcı ve Filiz Ağademir yapıyor. “Heterotopik Yerler Olarak Sonlar ve Surlar” başlığıyla İstanbul’un tarihi surlarını ele alan trienal, bilinen kullanım biçimlerinin dışında üçüncü bir yer olarak tasarlıyor.
Birincisi 2010 yılında düzenlenen trienalde, “Şehrin Kapalı Dili” başlığı altında iletişimsizlik ve yalnızlaşma kavramları irdelenmişti. Pandemi sebebiyle beşinci yılda gerçekleşen bu yılki trienal, Foucault’nun evvelden yaşanmış yerlerle kentin yeni yerlerinin kurduğu bağdan bahsettiği “hetorotopya” kavramıyla da alakalı.
KENTE NAZARAN İŞ
Bienal ve trienallerin kentle alakalı olduğunu söyleyen küratör Hülya Yazıcı, “Bir kent seçilir, sanatkarlar gelir, o kente bakar, düşünür ve iş üretir. Kentin içinde bir yer tespit edilerek de yapılabilir bu. Biz de surları yer olarak seçtik ve sanatkarlardan oraya nazaran iş üretmelerini istedik” diyerek mekâna dikkat çekmek istediklerini belirtti. Dünyanın birçok yerinden ve Türkiye’den değerli sanatkarların yer aldığı tertipte, dijital yüklü işlerin yer almasını ise “Yedikule Hisarları açık hava müzesi olduğu için, korunaklı bir yer değil, kurallara uygun formda daha çok dijital işler planladık” biçiminde açıkladı.
KENT İNSANI İRDELENECEK
Yapının içinde onarım çalışmaları devam ettiğinden 7 kuleden 4’ü standa dâhil. Bu kısımlar; Kitabeler (Zindan) Kulesi, Hazine Kulesi, Topçu Kulesi, Genç Osman Kulesi’nin tamamı ve müzenin tüm açık alanları. Yazıcı, “Bizans periyodundan itibaren kenti savunmak için inşa edilmiş bu surlar, şu anda bizim için birer sembol. Bu hudutlarla bugünkü kentin insanı nasıl bir ilgi kuruyor, bunu irdelemeye çalıştık” diyor.
Haçlılardan Osmanlı’ya birçok değerli ayrıntının bulunduğu yerde, dünyaca ünlü sanatkarlar, yerleştirme yapıtları, heykel, performans ve görüntü işlerini izleyiciyle buluşturacak. Trienalde, gece çeşitleri, atölye ve söyleşiler gerçekleşecek.
DEĞİŞİK TECRÜBELER
Türkiye’den ve dünyadan otuzun üzerinde sanatkarın katıldığı standın açılış programında, dokumacılık ve dokumacılık üzerine işler yapan Fırat Neziroğlu, yerdeki çok eski bir ağaç üzerinde performans ortaya koyacak. Stantta yer alan yapıtlardan, Nejat Çınar’ın “İsimsiz-ler” heykelleri, bellek üreten organik kameralar olarak yeri daima gözetleyip, hafızaya belirli bir uzaklıktan bakmayı öneriyor. Ayşe Altınok’un “Işığını Arayan Su” yerleştirme yapıtı, yerin belleğini tazeleyen, yıkayıp arındıran ve tekrar akışı başlatan düşsel bir yağmura atıfta bulunuyor. Mareo Rodriguez’in Portallar isimli yerleştirme çalışmasıysa Leonard Cohen’in “Her şeyde bir çatlak vardır. Işık içeri bu türlü girer” kelamından ilham alarak tek bir kırılmayı hem uzaklaşan hem de yaklaşan bir tansiyonla ortaya koyuyor.